บทที่4 มารยาทของคนญี่ปุ่น

สวัสดีครับพบกับผม arm ภาษาญี่ปุ่นง่ายนิดเดียววันนี้เราจะมาเรียนมารยาทของคนญี่ปุ่นกันนะครับเวลาเพื่อนๆไปเที่ยวญี่ปุ่นจะได้ไม่เสียมารยาทเนื่องจากวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของคนไทยและญี่ปุ่นไม่เหมือนกัน เพื่อสร้างความเข้าใจระหว่างกัน เรามีเรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ มารยาท ของคนญี่ปุ่น มาฝากเพื่อนๆ ได้ศึกษากันครับ

1 การตรงต่อเวลา
ญี่ปุ่นนั้นเป็นชาติที่ให้ความสำคัญ กับเวลามากเรื่องการตรงต่อเวลาจึงเป็น สิ่งสำคัญอย่างยิ่ง จะคิดว่าสายนิดๆ หน่อยๆ 15 นาที หรือครึ่งชั่วโมงก็ไม่เป็นไรแบบในเมืองไทยนั้นไม่ได้คนญี่ปุ่นในเรื่องการตรงเวลาเป็นเรื่องที่สำคัญมาก

2 การเข้าแถว
ชาวญี่ปุ่นจะเคร่งครัดในเรื่องของกฏระเบียบพอสมควรไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการรอขึ้นรถ การซื้อตั๋วรถ แม้แต่การเข้าแถวรอเพื่อเข้าไปรับประทานอาหาร หรือเข้าห้องน้ำสาธารณะ ซึ่งในการเข้าแถว รอเข้าห้องน้ำก็จะต้องรอที่ทางเข้าไม่ยืนรอที่หน้าประตูของห้องน้ำนั้นๆ (ต่างจากคนไทย ไม่รู้ว่าจะกดดันคนกำลังปลดทุกข์อยู่หน้าห้องน้ำทำไม?)

3 รองเท้าหันไปทางด้านประตู
โดยปกติผู้หญิงจะไม่นั่งขัดสมาธิบนพื้น (แตกต่างกัน ไปตามภูมิภาคและอายุ) หากไปร่วมงาน หรือพบปะสังสรรค์ที่ใดแล้วรีบขอตัว กลับในทันทีหรือกลับก่อน?ที่แขกคนสำคัญจะกลับ ถือว่าเป็น

4 มายาทบนรถไฟ และรถสาธารณะ
เวลานั่งในรถไฟก็ไม่จำเป็นที่จะลุกให้คนแก่ คนพิการหรือคนท้องก็ได้เนื่องจากที่ญี่ปุ่น จะมีที่นั่งสำรองสำหรับ บุคคลพวกนี้อยู่แล้ว และก็ห้ามนั่งในที่ที่เขามีไว้สำหรับ คนพวก นี้ไม่เช่นนั้นก็จะโดนคนมองเป็นตาเดียวเลย นอกจากนี้ ห้ามส่งเสียงดัง ถือว่าเป็นการรบกวนผู้โดยสารท่านอื่นๆ

“เป้สะพายกรุณาถือไว้กับมือ หรือวางไว้บนหิ้งตะแกรง” เพราะว่าผู้โดยสารรถไฟบางคนวางของ หรือกระเป๋าไว้ข้างตัวทำให้เปลืองที่นั่ง จึงรณรงค์ให้มีมารยาท ให้ถือเป้ไว้กับตัว หรือไม่ก็วางไว้บนหิ้งตะแกรงที่อยู่เหนือที่นั่ง

โดยปกติหากคนไหนมีสัมภาระหนักๆ หรือเกะกะคนอื่น ก็จะวางไว้บนตะแกรงเหนือที่นั่ง คนญี่ปุ่นไม่ชินกับการถือของให้ ทั้งนี้อาจเป็นเพราะอาจถูกคนที่ถือให้เชิดของไปเลย บางคนจึงถือของข้างกายตลอดแม้ว่าจะหนักก็ตาม

5 มารยาทในการรับประทานอาหาร

• ห้ามปักตะเกียบลงในแนวดิ่งไปในถ้วยข้าว เพราะจะคล้ายกับการปักธูปไหว้ศพ
• ห้ามส่งอาหารจากตะเกียบสู่ตะเกียบ เพราะว่าคนญี่ปุ่นจะใช้ตะเกียบ คีบกระดูก ที่เผาแล้ว ส่งต่อๆ กันตอนทำพิธีเก็บกระดูกเท่านั้น ดังนั้นถ้าต้องการ จะตักอาหาร ให้กันก็จะวางไว้ในจานให้เลย
• เมื่อจะหยิบอาหารจากจานรวม ก็จะใช้ตะเกียบกลาง หรือใช้ปลายอีกด้านของ? ตะเกียบของตนเองคีบอาหารจากจานรวมมาใส่จานของตนเอง
• การรับประทานอาหารก็สามารถส่งเสียงดังได้ เพราะการกินเสียงดัง หมายถึง อาหารนั้นอร่อย สามารถซดน้ำซุปเสียงดังๆ ก็ได้ไม่ต้องอาย
• 6 มารยาทการทักทายสำหรับคนญี่ปุ่นถือว่าการทักทายเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะว่าคนญี่ปุ่นจะมีคำพูดทักทายอยู่มากมายทุกสถานการณ์ โดยเริ่มตั้งแต่ตื่นนอน จนกระทั่งนอน เช่น ก่อนลงมือ รับประทานอาหารก็จะพูดว่า itadakimasu ซึ่งหมายถึง จะลงมือทานแล้วนะ

  เมื่อทานอิ่มแล้วก็จะพูดว่า goshisosama de X a หมายถึง ขอบคุณสำหรับอาหารมื้อนี้ และเมื่อจะออกจากบ้าน ก็จะพูดว่า Itte kimasu (จะไปแล้วนะ)

  สำหรับคนที่อยู่บ้านก็จะพูดว่า Itterasshai (ขอให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ) และเมื่อต้องการจะขอตัวกลับบ้านก่อน ก็จะพูดว่า Osaki ni X sureishimasu. (ขอตัวกลับก่อนนะคะ)

  ส่วนคนที่ยังทำงานอยู่ก็จะพูดว่า Otsukarema X a (ขอบคุณที่ทำงานมาด้วยความเหน็ดเหนื่อย) เมื่อกลับมาถึงบ้านก็จะพูดว่า Tadaima (ยินดีต้อนรับกลับบ้าน) ส่วนคนที่อยู่บ้านก็จะพูดว่า Okaerinasai (ยินดีต้อนรับกลับบ้าน)

  7 มารยาทการขึ้นลงบันได
  เวลาขึ้นลงบันไดตามสถานนีรถไฟจะต้องยืนอยู่ข้างใดข้างหนึ่ง ถ้าอยู่ในโตเกียว ก็จะยืนฝั่งขวา ส่วนในเกียวโตจะยืนอยู่ซ้าย และจะไม่ยืนอยู่ตรงกลางบันไดเพราะ จะเป็น การเกะกะ ผู้อื่น ที่ต้องการจะรีบ (คนไทยมักติดนิสัยแบบนี้ ไปเที่ยวที่ญี่ปุ่นอย่าลืม เว้นทางเดินตรงกลางนะ)

  8 การโค้งคำนับ
  ภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า “โอจิงิ” คนญี่ปุ่นเมื่อพบกันก็โค้งคำนับ และเมื่อจากกันก็โค้งอีก แม้แต่การแสดงความเคารพก็ยังต้องโค้ง ขนาดกำลังคุยโทรศัพท์แล้ว แนะนำตัวเองยังโค้งให้กับโทรศัพท์ การโค้งคำนับของคนญี่ปุ่นถือว่าเป็นประเพณีที่ใช้กันทั่วไป โดยการโค้งคำนับนั้นมีหลายแบบตามความเหมาะสม และกาละเทศะ ในยุคศักดินา การไม่โค้งคำนับถือเป็นความผิดฉกรรจ์ แม้แต่โค้งไม่ถูกต้องก็จะเป็นโทษหนักซามูไรสามารถฆ่าได้ทันที

  9การทิ้งขยะ
  ที่ญี่ปุ่นจะมีการแยกประเภทของขยะออกเป็น ประเภทที่เผา หรือทำลายได้ ประเภทที่เผาไม่ได้ และประเภทที่สามารถนำกลับมาใช้ได้ใหม่ อย่างเช่นขวดพลาสติกหรือขวดแก้วเพราะฉะนั้น เวลาทิ้งจำเป็นจะต้องนำมาทิ้งในวันที่กำหนด หากจะกำจัดข้าวของชิ้นใหญ่มากๆ เช่น เฟอร์นิเจอร์ จะต้องโทรเรียก เจ้าหน้าที่เขตมาขนย้ายไปซึ่งต้องเสียเงินซึ่งทำได้โดยการซื้อตั๋วก่อนและนำตั๋วนั้นมาติดที่สิ่งของที่จะทิ้ง เช่น เครื่องใช้ต่างๆ ที่ไม่ใช้แล้ว จำพวก โต๊ะ เก้าอี้ ชั้นวางของ ฯลฯ ที่ไม่ใหญ่มากนัก สามารถเอามาไว้ที่จุดทิ้งขยะในวันที่กำหนด และเราสามารถหาซื้อตั๋วนี้ได้จากร้านขายของสะดวกซื้อทั่วไป แต่ถ้าหากสภาพของที่จะทิ้ง นั้นยังมีสภาพ ดีอยู่ก็อาจจะมีคนเก็บไปใช้ต่อซึ่งเรื่อง นี้คนญี่ปุ่น ถือว่า เป็นเครื่องปกติ

  

  10 การอาบน้ำในห้องอาบน้ำสาธารณะ
  เนื่องจากบ้านพักในญี่ปุ่นบางที่จะไม่มีห้องอาบน้ำในตัว จึงต้องออกไป อาบน้ำข้างนอก สภาพของห้องอาบน้ำก็จะเป็นห้องโล่ง ทุกคนใช้ร่วมกัน คนญี่ปุ่นถือว่าการอาบน้ำร่วมกับคนอื่น ถือว่าเป็นเรื่องปกติ แต่ในสมัยนี้น้อยลง ซึ่งการอาบน้ำสาธารณะแบบนี้เรียกว่า “Sento” ที่มีอยู่ตามหมู่บ้านและจะราคาถูกกว่า Onsen และเราจะ ต้องเตรียมอุปกรณ์ในการอาบน้ำไปเองทั้งหมดไม่ว่าจะเป็น สบู่ ยาสระผม และเมื่อเดินทางไปใช้ชีวิตในญี่ปุ่น แล้วขอแนะนำให้ลองไปอาบน้ำพุร้อนหรือที่ เรียกว่า Onsen ก็จะคล้ายกับการไป Onsen แต่จะต่างกันที่บรรยากาศเพราะการไป Onsen จะเป็นการเดินทางไปเที่ยวตาม ที่สถานที่ตากอากาศต่างๆ

  แต่สิ่งที่จะต้องคำนึงถึงในการไปอาบน้ำในห้องอาบน้ำสาธารณะ โดยจะต้องชำระล้าง ร่างกายให้สะอาดก่อนลงไปแช่ตัว แต่จะต่างกันเพราะการไปคืออาบน้ำร่วมกัน และ Onsen จะเป็นบรรยากาศแบบธรรมชาติ ซึ่งนอกจากจะได้ศึกษาวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ของ ชาวญี่ปุ่นแล้ว ยังได้ผ่อนคลายอีกด้วย